توضیحات : اَبودُلَف ، جهانگرد ، شاعر و دانشمند عرب که تاریخ و محل تولد و درگذشت او معلوم نشده است ، ولی تردید نیست که در سده ۴ ق/۱۰ م در بخشهای شرقی سرزمین خلافت روزگار گذرانیده است. او به نام مسعر بن مُهَلهِل مشهور است. این نام از ادوار قدیم تا عصر ما در عربستان مرکزی رایج و معمول بوده و مؤید ریشه عربی آن است ، «رساله دوم ابودلف» ، ابودلف را ینبوعی و خزرجی نوشته اند (ثعالبی ، همانجا). این دو نسبت می رساند که او از مردم بندر ینبوع در کرانه شرقی دریای سرخ و منسوب به قبیله مدنی خزرج بوده که از روزگار پیامبر (ص) شهرت داشته است. چنین به نظر میرسد که ابودلف مردی ادیب بوده که اوضاع و احوال روزگار سبب سفرهای دور و دراز وی گردیده و دست سرنوشت او را به صورت شاعری آواره و مدیحه سرا به دربار نصر بن احمد سامانی ، امیر بخارا کشانیده است (کراچکوفسکی ، همانجا). این همان امیری است که ابن فضلان (ه م) نیز به دربار او رفت و از آنجا عازم سرزمین بلغاره شد. از ابودلف به عنوان جهانگرد ، جغرافی نگار ، معدن شناس و شاعر یاد شده است. ابن ندیم او را جوّال (بسیار سفر کننده) نامیده و ثعالبی نیز درباره وی نظری مشابه اظهار داشته و او را مسافر سفرهای دشوار ذکر کرده است (همانجا). زکریای قزوینی نیز درباره ابودلف همین گونه داوری کرده و متذکر شده است که او جهانگردی مشهور بود که به سرزمینهای بسیاری سفر کرد و از شگفتیهای آن سرزمینها آگاهی داشت. اخبار و اطلاعات پراکنده ای که او درباره خود ارائه داد ، ما را با گوشه هایی از زندگی او آشنا می کند. اطلاعات ارزشمند ابن ندیم را نیز که با ابودلف آشنایی داشته است ، می توان بدانها افزود‌ (همانجا). ابودلف مدتی در خدمت و مصاحبت صاحب بن عباد بوده و در سرای او روزگار گذرانیده است. او برای سفرهای خود توصیه نامه هایی از صاحب بن عباد می گرفت و مانند سفته ها (سفاتج) برای رفع نیازمندیهای خویش از آنها استفاده می کرد. عون بن حسین همدانی ،‌ بدیع الزمان همدانی و محمد العمر بلخی درباره او با ثعالبی گفت و گو داشته و چه بس او را نیک می شناخته اند.